هیومیک اسید به عنوان طلای سیاه در کشاورزی شناخته شده و این اسم به دلیل مزایای بسیار این کود است. هومیک اسید (HS) از اجزای اصلی مواد آلی خاک هستند و به عنوان محرک های طبیعی وکود های طبیعی در رشد گیاهان موثر شناخته شده اند. این ترکیب دارای رنگ تیره ی سیاه تا قهوه ای است و حاوی عناصر گوگرد، ازت و فسفر با مقادیر مختلف است.
همچنین ممکن است دارای فلزات دیگری مانند مس، کلسیم، روی و منیزیم نیز باشد. در سال های اخیر مطالعات بسیاری در مورد فواید هیومیک اسید و ارتباط بین ساختار شیمیایی و فعالیت بیولوژیکی اسید هیومیک در گیاهان صورت گرفته است.فرمول مولکولی هیومیک اسید به صورت میانگین ترکیب C۱۸۷H۱۸۶O۸۹N۹S بوده است و در دسته ی اسید های قوی نا محلول است. نسبت ۱:۱ هیدروژن به کربن این ترکیب مشخص کننده ی درجه آروماتیسیتی قابل توجه آن است.
و همچنین پایین بودن نسبت اکسیژن به کربن آن، نشان گر کم بودن گروه های عاملی اسیدی آن است.هیومیک اسید ماده ای است که در آب و اسید نامحلول می باشد اما در ترکیبات قلیایی محلول است.همچنین هیومیک اسید توانایی اتصال به عناصر معدنی و ایجاد کمپلکس با آن ها را نیز دارد. این ترکیب در هیچ یک از اسید های آلی و معدنی قرار نمی گیرد. علت دادن نام اسید به آن، داشتن pH پایین (۳.۸-۵) است.در واقع هیومیک اسید ترکیبی از انواع مواد آلی و معدنی مانند آمینواسید ها، فنول ها، پپتید ها و ترکیباتی از این دست می باشد که می توانند با کاتیون ها پیوند و کمپلکس تشکیل داده و به عنوان یک کی لیت دهنده عمل کنند.کود هیومیک اسید نوعی کود ارگانیک، طبیعی و آلی است.برای اطلاعات بیشتر درباره کود هیومیک اسید چیست به مقاله مورد نظر را مطالعه فرمائید.
برای استخراج این ترکیب، ابتدا مواد هیومیکی را در مجاورت محلول آبی هیدروکسید سدیم قرار می دهند تا با آن واکنش دهد. طی این فرآیند، هیومین نامحلول می گردد و جدا می شود. در ادامه باقی مواد را با محلول اسیدی ترکیب می کنند. طی این واکنش، هیومیک اسید جدا می شود چرا که در اسید نامحلول است. ماده باقی مانده نیز فولویک اسید است که در همه pH ها محلول است.
مواد هیومیک از مرطوب شدن ترکیبات شیمیایی و بیولوژیکی مواد گیاهی و حیوانی، از طریق فعالیت های بیولوژیکی میکروارگانیسم ها تشکیل می شوند. این مواد حاوی مواد مهم هوموس، بخش اصلی آلی خاک، زغال سنگ ناقص و زغال می باشند. هوموس یک اصطلاح کلی است که مواد هیومیکی مجزا را تشریح می کند. هوموس در خاک و آب یافت می شوند و از تجزیه مواد گیاهی به وجود می آیند. هیومیک اسید بخش اصلی هوموس را تشکیل می دهد. شما میتوانید برای مطالعه بیشتر در این رابهطه به مقاله تولید هیومیک اسید مایع مراجعه فرمائید.
کاربرد کود هیومیک اسید برای خاک و گیاهان مختلف و متنوع است. استفاده از مواد آلی یک روش عالی برای معدنی کردن خاک شسته شده مانند ماسه است. ماسه با ظرفیت پایین در مبادله کاتیون در نگهداری کاتیون های مواد مغذی مشکل دارد. این کاتیون ها می توانند به راحتی به عمق ماسه نفوذ کنند و در نتیجه از دسترس گیاه برای جذب خارج می شوند. ماسه ها، در شرایط هوایی خشک نیز هوموس کمی دارند و قادر به نگه داشتن آب نیستند.
مولکول های زیستی هوموس می توانند به حفظ آب و مواد مغذی یونیزه شده که در چرخه بیومس آلی، کمپوست و یا سایر کود ها تولید می شود، کمک می کند. عامل الکترونگاتیویته هیومیک اسید در ایجاد و حفظ خاک سالم و پایدار بسیار مهم است.اینکه چه موقع از هیومیک اسید استفاده کنیم که برای گیاه مفید و قابل استفاده تر باشد، دغدغه اصلی بسیاری از کشاورزان، گلخانه دار ها، باغداران و حتی خانم های خانه دار هست.در ایم مقاله زمان مصرف هیومیک اسید کامل شرح داده شده است ، برای اطلاع لینک مورد نظر را کلیک نمائید.
فواید استفاده از هیومیک اسید برای صنعت کشاورزی بسیار زیاد است که ممکن است بیان همه آنها در این مقاله نگنجد. علاوه بر صنعت کشاورزی، محیط زیست نیز منافع زیادی از مصرف هیومیک در مزارع پرورش گیاه میبرد. در بیان مضرات اسید هیومیک هیچ موضوعی را نمیتوان عنوان کرد چرا که این ماده با ارزش به صورت طبیعی خاک را قوی می کند و هیچ ماده مضری را وارد محیط زیست نمیکند. مصرف آب در مزارع کشاورزی حاوی هیومیک به حداقل میرسد و به این ترتیب در منابع و هزینه های احتمالی صرفه جویی میشود.به هرحال استفاده نکردن از این کود فوق العاده در مزارع و باغات، به منزله پس زدن برکتی است که این ترکیب منحصر به فرد میتواند به صنعت کشاورزی و محصولات ارگانیک ما ببخشد.
امروزه با افزایش جمعیت، ضرورت تولید و نیاز به مواد غذایی و راه های تولید افزاینده محصولات کشاورزی و باغی اهمیت پیدا کرده و به همین دلیل انسان ها مجبور به استفاده از کود های کشاورزی و سموم کرده است. به دنبال این مشکلات پیش روی تامین مواد غذایی در سرتاسر دنیا، کشاورزان چاره ای جز انتخاب کود های شیمیایی ندارند.به دنبال مصرف کود شیمیایی توسط کشاورزان برای بدست آوردن سود اقتصادی، ممکن است آنها دست به زیاده روی در مصرف کودهای شیمیایی زده و نه تنها توازن عناصر خاک را بهم زده، بلکه مشکلات زیست محیطی فراوانی را نیز به بار آورده اند. خوشبختانه کاربرد و نقش هیومیک اسید در این زمینه به یاری خاک، آب و انسان، گیاهان و جانوران شتافته و لقب بهترین اصلاح کننده خاک را از آن خود کرده است. مواد هیومیکی برخلاف کودهای شیمیایی، ساخته دست انسان نبوده و کاملا طبیعی هستند. این مواد درصد بالایی از عنصر کربن را در خود جای داده و به بازگشت مواد آلی کمک شایانی می نمایند.
هیومیک اسید تهیویه ی خاک را بهبود می بخشد. این کود اکسیژن خاک را بیشتر جذب کرده و از این نظر برای رشد گیاه موثر است. هیومیک اسید به ذرات موجود در خاک می چسبد، دانه بندی خاک را افزایش می دهد و فضای خالی برای آب زیاد می گردد. در حقیقت کود هیومیک اسید، بستر و کانال تهویه ی هوای خاک را بزرگ تر میکند. همچنین کود هیومیک اسید ظرفیت نگهداشت آب در خاک را افزایش می دهد.بسیاری از خاک های تحت کشت به دلیل عدم توانایی در حفظ آب، دچار خشکی و قحطی شده اند. از طرف دیگر، زمین هایی که از این مشکل رنج می برند مصرف آب بسیار زیادی خواهند داشت که در مرور زمان، باعث زحمت زیاد و هزینه های بالایی میشوند.
برای حل این مشکل، استفاده از کود هیومیک اسید، بهترین راه حل است.از آن جایی که یکی از مهمترین مزایای هیومیک اسید، افزایش قابلیت ماندگاری آب در بافت خاک است، کود هیومیک اسید نیز پس از اضافه شدن به خاک باعث افزایش ظرفیت نگهداری آب خواهد شد. هیومیک اسید داخل خاک همچنین باعث تنظیم پی اچ خاک می شود. اکثر خاک های ایران خاصیت بازی و قلیایی دارند و این ویژگی جذب عناصر توسط ریشه را سخت می کند. اکثر عناصر در خاک های قلیایی توسط ریشه جذب نمی شود و به همین دلیل گیاه دچار کمبود عناصر می گردد و ریشه به خوبی رشد نمی کند.
هیومیک اسید در گیاهان باعث مقاوم شدن گیاه نسبت به تنش های محیطی، افزایش رشد رویشی و رشد ریشه، جوانه زنی بهتر بذور و بهبود کیفیت محصول کاربرد دارد. از هیومیک اسید می توان برای افزایش مقاومت گیاه نسبت به شرایط خشکی، شوری، آفات و بیماری ها می گردد.مجموعه گل استایل ارائه دهنده انواع کودهای ارگانیک و محرک رشد که با بهترین قیمت و کیفیت می باشد.برای اطلاعات بیشتر با مشاورین ما تماس حاصل فرمائید.
مهندس نیلوفر مسیبی
کارشناس ارشد گیاه پزشکی